Dokładnie dziś mija czterdzieści lat od wejścia w życie reformy administracyjnej Polski z 1 czerwca 1975 r. W jej wyniku kraj został podzielony na 49 województw. Dwadzieścia cztery lata później ten podział przekreślono, w wielu byłych miastach wojewódzkich sentyment do tamtego czasu jednak trwa. Również dlatego, że z roli lokalnych centrów administracyjnych stały się ośrodkami peryferyjnymi.
W ogólnopolskich mediach ich losy i problemy pozostają niedoopowiedziane. Brakuje rzetelnych informacji, analiz, reportaży i publicystyki na temat problemów ośrodków takich jak Radom, Wałbrzych, Koszalin czy Suwałki. To właśnie dlatego powstał dokumentalny projekt Miasto Archipelag. Jego częścią jest zaś uruchamiany właśnie dzisiaj magazyn, w którym zbieramy i udostępniamy najciekawsze informacje i artykuły z byłych miast wojewódzkich publikowane przez lokalne lub ogólnopolskie media.
Do współpracy przy tym projekcie zaprosiliśmy lokalnych korespondentów. To studenci i absolwenci Polskiej Szkoły Reportażu mieszkający w tych miastach, ale też lokalni dziennikarze, blogerzy, miejscy aktywiści czy po prostu ludzie zafascynowani miejscami, w których żyją. Zespół ten liczy sobie już ponad sześćdziesiąt osób. To one codziennie przeczesują dla nas lokalne zasoby internetu i wskazują na informacje, które za pośrednictwem magazynu powinny trafić do czytelników w całej Polsce.
Sami, wraz z Instytutem Reportażu, staramy się wyszukiwać takie informacje w mediach ogólnopolskich. Prowadzimy też ostrą selekcję treści i do magazynu dodajemy tylko te artykuły, co do których mamy pewność, że zainteresują odbiorców w całym kraju.
W całym tym działaniu korzystamy z platformy flipboard.com. Aplikacja ta umożliwia nam dodawanie i publikowanie linków w przystępnej i atrakcyjnej graficznie formie – zarówno na komputerach, jak i (a może przede wszystkim) na urządzeniach mobilnych. Dostęp do Magazynu Miasta Archipelagu ma każdy, kto tylko zdecyduje się go śledzić na stronach fliboarda. Najciekawsze treści publikowane w Magazynie udostępniamy też na Facebooku projektu Miasto Archipelag.
Przez ostatnie dwa miesiące działaliśmy w ukryciu. Mamy bowiem świadomość, że nikt czegoś podobnego jeszcze w Polsce nie robił – wiele się nauczyliśmy, wyciągnęliśmy wnioski i dziś oddajemy w ręce użytkowników gotowy Magazyn. Już w trakcie testów okazało się, że publikowane w nim treści mogą inspirować. Niektórzy zaangażowani w nasz projekt korespondenci zdecydowali się nie tylko wskazywać nam wartościowe materiały, ale też sami je generować.
Karolina Ceven, nasza współpracowniczka z Wałbrzycha, założyła nawet specjalnie w tym celu bloga, gdzie publikuje refleksje ze swojego miasta. Korespondentka z Bielska-Białej – Joanna Kaim-Kerth – zebrała zaś specjalnie dla nas dane o czytelnictwie i wyposażeniu bibliotek w dawnych stolicach województw i opublikowała na swoim blogu. Absolwent Polskiej Szkoły Reportażu i krośnieński dziennikarz Dawid Iwaniec podjął zaś opublikowany w magazynie temat zieleni w polskich miastach. Korzystając z danych udostępnionych przez serwis BIQdata, napisał reportaż, w którym zderzył PR-owskie zabiegi krośnieńskich władz promujących miasto poprzez zieleń z faktem, że jest to najmniej zielone miasto w Polsce. Materiał ukazał się na łamach lokalnego portalu Krosno24.pl pod tytułem „Krosno – miasto prywatnej zieleni”.
Podobne teksty, autorstwa właśnie naszych korespondentów, właśnie powstają i będą publikowane między innymi na blogu Portretów Miast Polskich oraz, co jasne, udostępniane w Magazynie. Już w fazie testów okazało się bowiem, że nie we wszystkich miastach wojewódzkich działają silne media zdolne do wywiązywania się z obowiązku sprawowania „czwartej władzy”. Magazyn Miasta Archipelagu tej roli z pewnością nie przejmie, ale być może nieco wypełni lukę w opowieści o tym, co dzieje się w Polsce mniejszych miast.
Serdecznie zapraszamy do śledzenia Magazynu.
Kamil Bałuk
Olga Gitkiewicz
Filip Springer
Miasto Archipelag – Polska mniejszych miast to projekt dokumentalny Wydawnictwa Karakter realizowany razem z POLITYKĄ, Trójką, i Instytutem Reportażu – więcej informacji na www.miastoarchipelag.pl.
