Mapa to nie jest terytorium, stwierdził Alfred Korzybski, twórca semantyki ogólnej. Mapa to symboliczna reprezentacja rzeczywistości, interfejs, za pomocą którego docieramy do przestrzeni.
Temu tematowi poświęcona będzie ostatnia sesja konferencji „Interfejsy, kody, symbole. Przyszłość komunikowania”, organizowana 16-17 maja we Wrocławiu w ramach programu „Miasto przyszłości / Laboratorium Wrocław”.
Mapa Jenkinsona, ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu
We Wrocławiu znajduje się jedyny egzemplarz mapy Jenkinsona z połowy XVI wieku. Pierwszy raz dokładnie przedstawiono na niej Wschód: od Bałtyku po Syberię. Mapa miała wspierać ekspansję handlową angielskiej Kampanii Moskiewskiej, ale jest też ilustracją fantazji o mitycznych krainach, znanych z relacji Marco Polo. „Mapa Jenkinsona jest wypadkową całej masy uprzedzeń, klisz i przesądów oraz możliwości naukowych XVI-wiecznej Europy” – pisał na łamach POLITYKI Tomasz Targański.
Myśląc o mapie Jenkinsona w kategoriach zabytku, zapominamy jednak, że nasz obraz świata w dużej mierze kształtowany jest przez zaledwie o kilka lat od niej młodszą mapę Gerardusa Merkatora. I właśnie o mapach jako narzędziach sprawowania i obiektywizowania władzy, ale także ich przemianach związanych z rozwojem nowych technologii, będziemy rozmawiać podczas ostatniego bloku konferencji.
Będziemy się też zastanawiać, jak powinny wyglądać mapy nowej rzeczywistości, wchodzące w polemikę z dotychczasowymi modelami, i jakie są granice korzystania z map jako interfejsów w świecie nadmiaru danych.
Blok „Mapa i terytorium” otworzy prezentacja Hajime Narukawy, japońskiego architekta i artysty, twórcy mapy Authagraph, będącej efektem poszukiwań możliwie doskonałego modelu odwzorowania kuli ziemskiej na płaszczyźnie (Narukawa uczestniczy także w wystawie „Eco Expanded City”, która rozpocznie się we Wrocławiu 13 maja). Projekt Narukawy to zdecentralizowany model, korygujący naszą wizję świata, w dużej mierze oparty na XVI-wiecznym koncepcie Gerardusa Merkatora.
Po prezentacji Authagraphu głos zabierze Karol Piekarski z Medialabu Katowice, który mówić będzie o wzroście znaczenia innych niż wspomagających orientację w przestrzeni ról map – bo w nawigacji coraz częściej pomagają nam „prowadzące za rękę” urządzenia. To z kolei poprowadzi nas w stronę rozważań nad zmianą modeli kognitywnych i percepcyjnych współczesnego człowieka.
Fragment wystawy Apetyt na radykalną zmianę. Katowice 1865–2015
Wystąpienia będą stanowić wstęp do dyskusji panelowej, w której udział weźmie związany z lubelską Bramą Grodzką-Teatrem NN Łukasz Kowalski oraz Piotr Celiński, medioznawca z UMCS.
Łukasz Kowalski będzie opowiadać m.in. o tworzeniu cyfrowej makiety historycznego Lublina i wykorzystywaniu map jako interfejsu do zapisów historii mówionej. W dyskusji będzie mówić jednak nie tylko o historii, ale także o roli map w dzisiejszych koncepcjach Smart City. Piotr Celiński poruszy z kolei m.in. kwestie przemiany map w narzędzia wyobraźni rozproszonej, bazodanowej i warstwowej, będzie mówić też o „szaleństwie indeksowania”.
Zapraszam serdecznie nie tylko na prowadzoną przeze mnie sesję ale na całą konferencję, która rozpoczyna się w poniedziałek, 16 maja, oraz na wystawę „Eco Expanded City”, zorganizowaną przez Wro Art Center jako wydarzenie równoległe do konferencji.
